Tôi đứng ở góc sân, tay cầm chiếc khăn lau vội mồ hôi trên trán. Mùi thức ăn thơm phức từ bếp bay ra, hòa lẫn với tiếng chim sẻ ríu rít trên cành mận ngoài ngõ. Hôm nay là ngày đặc biệt – bố chồng tôi, ông Cường, ra viện sau ba tháng nằm điều trị vì cơn đột quỵ. Cả nhà ai cũng mừng, nhưng tôi thì vừa mừng vừa lo. Lo vì người đứng bếp, người bày biện mọi thứ hôm nay không phải tôi, mà là Thảo – con dâu cả của gia đình.
Thảo, con bé mà tôi từng nghĩ sẽ không bao giờ hợp với gia đình này. Nó lấy con trai tôi, thằng Minh, cách đây ba năm. Lúc mới cưới, tôi không ưa Thảo lắm. Nó quá hiện đại, quá tự do, ăn mặc thì lúc nào cũng váy ngắn áo hở, tóc nhuộm vàng hoe, chẳng giống kiểu con dâu truyền thống mà tôi mong đợi. Nhưng Minh yêu nó, yêu đến mức cãi cả mẹ để cưới bằng được. Tôi đành nhắm mắt cho qua, nghĩ rằng rồi thời gian sẽ dạy nó cách sống cho phải phép.
Hôm nay, Thảo tự nguyện đứng ra lo liệu mọi thứ. Nó bảo: “Mẹ cứ để con, con muốn bố có một bữa cơm thật tươm tất để mừng bố khỏe lại.” Tôi gật đầu, nhưng trong lòng không khỏi nghi ngờ. Thảo làm gì biết nấu những món quê mùa mà ông Cường thích? Cơm canh đạm bạc, cá kho tộ, rau muống luộc, thịt rang cháy cạnh – những thứ ấy nó có thèm động đũa đâu mà biết cách làm. Nhưng thôi, tôi tự nhủ, cứ để nó làm, có sai thì sửa, có dở thì tôi sẽ vào bếp sau.
Sáng sớm, Thảo đã dậy từ lúc mặt trời chưa mọc. Tôi nghe tiếng dao thớt lạch cạch, tiếng xèo xèo của chảo dầu, và cả tiếng Thảo cười nói với ai đó qua điện thoại. Nó gọi cả chục cuộc, giọng thì thầm, lúc lại hào hứng. “Chị ơi, chuẩn bị xong chưa? Mang qua sớm giúp em nhé!” – “Anh Tí, đúng giờ đấy, đừng để em chờ!” Tôi nhíu mày, nghĩ bụng: “Gọi ai mà lắm thế? Mâm cỗ này là cỗ nhà hay cỗ đình mà mời cả làng?”
Đến trưa, sân nhà tôi bắt đầu rôm rả. Xe máy, xe ô tô đỗ kín cổng. Những người lạ mặt mà tôi chưa từng gặp bao giờ lần lượt bước vào, ai cũng ăn mặc chỉn chu, tay xách quà cáp, miệng cười tươi rói. Tôi đứng nép bên hiên, nhìn từng người, lòng bắt đầu nóng lên. “Đây là ai? Sao Thảo lại mời họ đến? Bữa cơm này là để mừng bố chồng nó ra viện, chứ có phải tiệc cưới hay giỗ chạp gì đâu!”
Đúng giờ, ông Cường được Minh chở về. Ông bước xuống xe, chống gậy, nhưng trông đã khỏe khoắn hơn nhiều. Mắt ông sáng lên khi thấy sân nhà đông vui, nhưng tôi nhận ra ông cũng hơi ngỡ ngàng khi nhìn đám khách lạ. Thảo chạy ra, tươi cười ôm lấy bố chồng, rồi dẫn ông vào bàn chính giữa sân – nơi hai mâm cỗ đã được bày sẵn.
Hai mâm cỗ. Tôi sững sờ. Một mâm bày những món quen thuộc: cá kho tộ đen nhánh, đĩa rau muống luộc xanh mướt, bát canh chua nghi ngút khói, và cả đĩa thịt rang cháy cạnh mà ông Cường thích nhất. Mâm này giản dị, đậm chất quê, đúng gu của ông. Nhưng mâm còn lại… tôi không tin vào mắt mình. Đó là một mâm cỗ toàn món Tây: thịt bò bít tết, salad trộn, bánh mì bơ tỏi, và cả một chai rượu vang đỏ bóng loáng đặt chính giữa. Tôi lẩm bẩm: “Cô ta định làm gì đây? Nhà mình là nhà quê, ai ăn mấy thứ này?”
Thảo đứng giữa sân, vỗ tay ra hiệu mọi người yên lặng. “Cả nhà ơi, hôm nay là ngày đặc biệt, ngày bố ra viện. Con đã chuẩn bị hai mâm cỗ này để mừng bố. Mâm này,” – nó chỉ vào mâm quê – “là dành cho bố, đúng những món bố thích. Còn mâm này,” – nó quay sang mâm Tây – “là dành cho những vị khách đặc biệt mà con đã mời đến hôm nay. Con muốn giới thiệu họ với cả nhà.”
Tôi tức đỏ mặt. Khách đặc biệt? Những người này là ai mà được Thảo ưu ái đến thế, bày cả mâm cỗ riêng? Tôi nhìn quanh, thấy những gương mặt xa lạ: một người đàn ông trung niên mặc vest, một cô gái trẻ đeo kính cận, một anh chàng xăm trổ đầy tay, và cả một bà cụ già chống gậy, trông chẳng liên quan gì đến nhau. Tôi không chịu nổi, định bước ra hỏi cho ra lẽ thì Thảo đã tiếp tục.
“Trước tiên, con xin cảm ơn bố,” Thảo nhìn ông Cường, giọng nghẹn ngào. “Bố đã luôn yêu thương và che chở cho con, dù con không phải là người con dâu hoàn hảo. Bố từng nói với con, điều bố tiếc nhất trong đời là không được gặp lại những người đã giúp bố trong những ngày khó khăn. Hôm nay, con đã tìm được họ, và con mời họ đến đây để bố có thể nói lời cảm ơn.”
Tôi đứng sững. Những người này… là những người từng giúp ông Cường? Tôi nhìn sang chồng mình, thấy ông đang rưng rưng nước mắt, tay nắm chặt cây gậy. Thảo bắt đầu giới thiệu từng người.
Người đàn ông mặc vest là ông Hùng, chủ tiệm cầm đồ năm xưa đã cho ông Cường vay tiền để chữa bệnh cho mẹ tôi – bà nội của Minh – khi gia đình rơi vào túng quẫn. Ông Hùng cười hiền: “Tôi không ngờ cậu Cường vẫn nhớ đến tôi. Lúc đó tôi chỉ nghĩ giúp được ai thì giúp, đâu ngờ hôm nay được mời đến đây.”
Cô gái đeo kính là Linh, một y tá từng chăm sóc ông Cường trong lần ông bị tai nạn giao thông cách đây hơn hai mươi năm. “Cháu không quên được ông cụ cứ nắm tay cháu, bảo rằng cháu là ân nhân của ông. Hôm nay được gặp lại, cháu thật sự hạnh phúc.”
Anh chàng xăm trổ là Tí, một tài xế xe ôm từng chở ông Cường đi khắp nơi tìm việc làm khi ông bị mất việc ở nhà máy. “Ông cụ tốt lắm, lúc nào cũng cho tôi thêm tiền dù tôi từ chối. Hôm nay được ăn cỗ nhà ông, tôi thấy đúng là cái duyên.”
Còn bà cụ già là bà Tư, người từng cho ông Cường ngủ nhờ trong chuồng bò nhà bà khi ông bị lừa hết tiền, không còn chỗ nương thân. Bà Tư run run: “Tui già rồi, không nghĩ còn được gặp lại cậu Cường. Cảm ơn cô Thảo đã tìm tui.”
Tôi đứng đó, miệng đắng ngắt. Hóa ra những người tôi nghĩ là “khách lạ” lại là những ân nhân của chồng tôi. Nhưng tại sao Thảo biết được những chuyện này? Ông Cường ít khi kể về quá khứ, ngay cả với tôi. Tôi nhìn Thảo, thấy nó mỉm cười, ánh mắt lấp lánh như đang giấu điều gì đó.
Thảo tiếp tục: “Con đã mất ba tháng, từ khi bố nhập viện, để tìm những người này. Con đọc nhật ký của bố, những dòng bố viết về họ, về những ngày khó khăn nhất trong đời. Con muốn làm điều này để bố được thanh thản, để bố biết rằng những ân nhân của mình vẫn sống tốt và vẫn nhớ đến bố.”
Nhật ký? Tôi sững sờ. Ông Cường có viết nhật ký sao? Tôi sống với ông gần bốn mươi năm, vậy mà chưa từng biết ông có thói quen đó. Thảo lấy từ trong túi ra một cuốn sổ cũ, bìa da sờn rách, đưa cho ông Cường. Ông run run mở ra, lật từng trang, nước mắt chảy dài. “Thảo… sao con biết được cuốn này?”
Thảo mỉm cười, nhưng giọng bắt đầu lạc đi. “Con tìm thấy nó trong tủ sách cũ của bố, khi dọn dẹp phòng bố lúc bố nhập viện. Con đọc hết, và con hiểu bố đã sống một cuộc đời như thế nào. Nhưng con còn một điều muốn nói với cả nhà.”
Mọi người im lặng, chờ đợi. Tôi cảm thấy tim mình đập thình thịch, như linh cảm điều gì đó sắp xảy ra. Thảo hít một hơi dài, rồi nói: “Con không chỉ tìm những người này để cảm ơn họ. Con còn tìm được một người nữa – người mà bố đã tìm kiếm suốt ba mươi năm qua. Người đó… là con gái ruột của bố.”
Cả sân nhà lặng ngắt. Tôi cảm thấy trời đất như sụp xuống. Con gái ruột? Ông Cường có con gái ruột sao? Tôi nhìn ông, thấy mặt ông tái nhợt, tay run rẩy làm rơi cuốn sổ. Thảo quay sang, nắm tay cô gái đeo kính – Linh, người y tá. “Chị Linh không chỉ là y tá từng chăm sóc bố. Chị ấy là con gái của cô Lan – người phụ nữ bố từng yêu trước khi cưới mẹ.”
Tôi lảo đảo, phải vịn vào ghế để đứng vững. Chuyện này là sao? Ông Cường chưa bao giờ kể với tôi về cô Lan nào, hay bất kỳ đứa con nào. Thảo tiếp tục, giọng bình tĩnh nhưng đầy xúc động: “Bố đã viết trong nhật ký rằng bố có một người con với cô Lan, nhưng vì hoàn cảnh, cô Lan rời đi, mang theo đứa bé. Bố không biết đứa bé đó còn sống hay đã mất. Con đã tìm được chị Linh, và chị ấy chính là người con đó.”
Linh bước lên, ôm lấy ông Cường. “Con không biết bố là ai cho đến khi Thảo tìm đến. Con chỉ biết mẹ con từng yêu một người, nhưng mẹ không bao giờ kể rõ. Con xin lỗi vì đã không tìm bố sớm hơn.”
Ông Cường khóc, ôm chặt Linh, miệng lẩm bẩm: “Con… con của bố…” Tôi đứng đó, cảm giác như cả thế giới sụp đổ. Tôi tức giận, đau đớn, nhưng hơn hết là cảm giác bị phản bội. Tại sao ông Cường giấu tôi chuyện này suốt bao năm? Và tại sao Thảo, con dâu mà tôi từng coi thường, lại là người phanh phui tất cả?
Bữa tiệc vẫn diễn ra, nhưng tôi không còn tâm trí để ăn uống. Tôi bỏ vào phòng, ngồi thẫn thờ trên giường. Thảo bước vào, nhẹ nhàng đặt tay lên vai tôi. “Mẹ, con xin lỗi nếu đã làm mẹ sốc. Con chỉ muốn làm điều tốt nhất cho bố, và cho cả gia đình mình.”
Tôi không trả lời, chỉ nhìn Thảo. Lần đầu tiên, tôi thấy trong mắt nó không phải sự ngang bướng hay kiêu ngạo, mà là sự chân thành. “Mẹ, con biết mẹ không ưa con. Nhưng con luôn muốn được mẹ chấp nhận. Con làm tất cả hôm nay, không chỉ vì bố, mà vì cả mẹ nữa. Con muốn mẹ thấy rằng con cũng yêu gia đình này.”
Tôi không nói gì, chỉ gật đầu. Trong lòng, tôi biết mình đã sai khi đánh giá Thảo. Nó không chỉ là một cô gái hiện đại, mà còn là một người con dâu biết nghĩ, biết yêu thương. Nhưng câu chuyện về Linh, về quá khứ của ông Cường, vẫn là một vết thương chưa lành trong lòng tôi.
Đêm đó, tôi mở cuốn nhật ký của ông Cường. Những dòng chữ nguệch ngoạc kể về những ngày ông đấu tranh để sống, để nuôi gia đình, và cả những nỗi đau ông giấu kín. Tôi khóc, không chỉ vì sự thật về Linh, mà vì tôi nhận ra mình chưa từng thực sự hiểu người đàn ông mà tôi đã chung sống cả đời.
Hai mâm cỗ hôm đó không chỉ là bữa ăn mừng ông Cường ra viện. Nó là một bài học cho tôi – về lòng biết ơn, về sự tha thứ, và về cách một gia đình có thể hàn gắn qua những bí mật đau lòng nhất.